Er zijn ongeveer 1,55 miljoen mensen met hart- en vaatziekten in Nederland. Iedere dag overlijden 103 mensen aan hart- en vaatziekten in Nederland, waarvan meer dan de helft vrouw is. Weinig mensen weten dat hart- en vaatziekten doodsoorzaak nummer 1 zijn voor vrouwen.

Zoals je misschien wel eens gehoord hebt, zijn de symptomen van hart- en vaatziekten bij vrouwen anders dan bij mannen. Deze symptomen zijn minder duidelijk, waardoor ze vaak door vrouwen en hun artsen worden genegeerd. Gelukkig komt daar steeds meer verandering in. Het is essentieel voor vrouwen om te weten wat die symptomen zijn en waarom ze anders kunnen zijn dan bij mannen.

Vaak wordt de afname van het hormoon oestrogeen toegeschreven aan een hoger risico op hart- en vaatziekten. Doordat de aanmaak van oestrogeen stopt hebben vrouwen in en na de overgang een hogere kans op een verhoogde bloeddruk en een toename van het ldl-cholesterol. Na de overgang ontwikkelt aderverkalking zich sneller dan aderverkalking bij mannen.

Wat zijn de symptomen van hart- en vaatziekten bij vrouwen?

Deze symptomen komen bij zowel mannen als vrouwen voor:

• Pijn op de borst.

• Pijn in de kaak

• Pijn in de rug en tussen de schouderbladen

• Misselijkheid en braken

Deze symptomen komen veelal alleen bij vrouwen voor:

• Onrustig en angstig gevoel

• Kortademigheid

• Koorts en zweten

• Pijn in de bovenbuik

• Oververmoeidheid

• Slaapproblemen

• Duizeligheid

• Hartkloppingen

• Slap gevoel

• Opvliegers

Dit zijn vaak klachten die ook wel gelinkt worden aan de overgang. Dit, terwijl het risico op hart- en vaatziekten toeneemt na de overgang. Maar het zijn klachten die zeker serieus moeten worden genomen, omdat ze bij vrouwen horen bij hart- en vaatziekten.

Opvliegers is een symptoom die past bij de overgang, maar opvliegers kunnen ook ontstaan naar aanleiding van een hoge bloeddruk. Vooral als de opvliegers lang aanhouden en wanneer er in de familie hartfalen voorkomen is een bezoekje aan de huisarts een goed idee.

Bij vrouwen kan pijn op de borst zelfs helemaal ontbreken, waardoor de klachten toegeschreven kunnen worden aan een virusje, te veel stress of de overgang.

Aderverkalking ontwikkelt zich bij vrouwen anders dan bij mannen. Bij mannen wordt er vaak gezien dat aderverkalking ontstaat in bloedvaten in de grotere kransslagaderen. Bij vrouwen gebeurt dat veel gelijkmatiger in het lichaam, waardoor juist ook de kleinere vaten dichtslibben. Hierdoor wordt aderverkalking bij vrouwen veel later gezien dan bij mannen. Bij vrouwen kun je er vanuit gaan dat wanneer aderverkalking ontdekt wordt, er op meerdere andere plaatsen ook aderverkalking aanwezig is.

De diagnostische testen om vast te stellen of een vrouw hart- en vaatziekten heeft werken niet altijd bij vrouwen. Bij mannen is een zuurstofgebrek van het hart goed op te sporten door middel van een inspanningstest. Een inspanningstest geeft bij vrouwen niet altijd alle afwijkingen weer.

Veel artsen zijn niet geschoold in de symptomen van hart- en vaatziekten bij vrouwen. Daarom is het aan uzelf om hier scherp op te zijn. 

Extra risicofactoren bij vrouwen
Naast een ongezond voedingspatroon, stress, overgewicht, roken, een verhoogde bloeddruk, een te hoog ldl-cholesterol en te weinig beweging zijn er bij vrouwen nog wat andere risicofactoren om rekening mee te houden.

• Bij vrouwen kan er diabetes vooraf gaan aan hart- en vaatziekten. Diabetes brengt bij vrouwen meer schade toe aan de bloedvaten dan bij mannen.

• Reuma kan bij vrouwen gepaard gaan met aderverkalking. 

• Door bestraling en chemotherapie bij borstkanker kan er bij vrouwen schade ontstaan aan het hart.

• Wanneer vrouwen een hoge bloeddruk hebben tijdens een zwangerschap is er een groter risico op een hoge bloeddruk op latere leeftijd.

• Vrouwen die voor hun 40e in de overgang raken hebben ook een hoger risico op hart- en vaatziekten. 

Bronnen

Keteepe-Arachi, T, Sharma, S. Cardiovascular Disease in Women: Understanding Symptoms and Risk Factors, Eur Cardiol. 2017 Aug; 12(1): 10–13.

Zuchi C, Tritto I, AMbrosio G. Angina Pectoris in Women: Focus on Microvascular Disease, nt J Cardiol. 2013 Feb 20;163(2):132-40. 

Leuzzi C, Sangiorgi GM, Modena MG. Gender-specific aspects in the clinical presentation of cardiovascular disease. Fundam Clin Pharmacol. 2010 Dec;24(6):711-7. 

Keteepe-Arachi T, Sharma, S. Underestimating risk in women delays diagnosis of CVD. Practitioner. 2016 Mar;260(1791):11-5, 2.