Bloeddruk is de mate van kracht waarmee bloed wordt rondgepompt. Het hart pompt bloed door de bloedvaten, zodat het lichaam gevoed kan worden met zuurstof. Een te hoge bloeddruk (ook wel hypertensie genoemd) zorgt ervoor dat het hart harder moet werken. Dit draagt bij aan het verharden van de aderen (aderverkalking), beroertes en hartfalen.

Wat vaak gezien wordt als de ideale bloeddruk is een druk van 120/80 mm Hg. In onderzoeken naar voeding en een bloeddruk komt men zelfs uit op een ideale bloeddruk van 110/70 mm Hg [1]. Het eerste getal is de systolische bloeddruk, dit geeft de druk van je aderen aan wanneer je bloed vanuit je hart wordt gepompt. Het tweede getal is de diastolische bloeddruk, dit geeft de druk in je aderen aan wanneer het hart in de ruststand staat tussen de hartslagen in. Bij 140/90 mm Hg spreekt men van een verhoogde bloeddruk. Bij het meten wordt vooral gekeken naar de onderdruk (ook wel de diastolische bloeddruk), meestal is de verhoging bij zowel de onder- als de bovendruk aanwezig.

Wanneer merk je een te hoge bloeddruk?

Een te hoge bloeddruk is niet per se voelbaar. Dit is ook zo bij een te hoog LDL-cholesterol. Het is jammer dat een te hoge bloeddruk vaak niet opgemerkt wordt, aangezien het een belangrijke rol speelt in het veroorzaken van hart- en vaatziekten. Een te hoge bloeddruk wordt vaak behandeld met het slikken van tabletten en regelmatige controles bij de huisarts. Deze tabletten onderdrukken de hoge bloeddruk voor een deel, waardoor verdere complicaties uitgesteld kunnen worden. Een te hoge bloeddruk komt veel voor in de westerse wereld en stijgt met de leeftijd. Een verhoogde bloeddruk is merkbaar wanneer de gevolgen van een verhoogde bloeddruk in werking zijn getreden, bijvoorbeeld druk op de borst, erectiestoornissen en kortademigheid.

Oorzaken en oplossingen voor een verhoogde bloeddruk

Er zijn niet veel onderzoeken geweest over de oorzaken van een te hoge bloeddruk. Men denkt dat het met leefstijl te maken kan hebben, erfelijkheid, te veel zout, ouderdom en/of een verminderde werking van de nieren. Over de laatste oorzaak is onderzoek gedaan. Door een verminderde doorbloeding van de nier kan er een bloeddrukverhoging ontstaan. De verminderde doorbloeding kan komen door een vernauwing in de nierslagader of de aorta. Een verhoogde bloeddruk kan ook komen door een abnormale productie van hormonen met invloed op de nieren.

Omdat een verhoogde bloeddruk in de westerse wereld stijgt met de leeftijd, denkt men vaak dat een verhoogde bloeddruk een natuurlijk gevolg is van veroudering.

Een onderzoek uit 1920 wijst uit dat door middel van een aanpassing in voeding en leefstijl een verhoogde bloeddruk geen onderdeel is van veroudering. Dit is niet onderzocht vanuit het perspectief van oorzaken van een verhoogde bloeddruk, maar van het perspectief van oplossingen ter voorkoming en verlaging van een verhoogde bloeddruk. In een ziekenhuis in Kenia werd de bloeddruk van 1000 mensen gemeten. Deze mensen aten overwegend plantaardig met weinig toevoeging van zout. Bij 40-jarige Kenianen waren de bloeddrukmetingen ongeveer hetzelfde als bij 40-jarige Europeanen en Amerikanen, zo rond de 125/80 mm Hg. Rond de leeftijd van 60 hebben Europeanen en Amerikanen met een verhoogde bloeddruk een bloeddruk waarde van 140/90 mm Hg. 60-jarige Kenianen hadden een bloeddruk van rond de 110/70 mm Hg, zelfs een verbetering ten opzichte van 40-jarigen in Kenia [1].

Vervolgens werden 1800 Kenianen twee jaar lang opgenomen in een ziekenhuis op het platteland van Kenia. Niet één van hen had een verhoogde bloeddruk en niemand van hen had tekenen van aderverkalking [1]. Op het platteland van China hebben mensen hun leven lang een bloeddruk van 110/70 mm Hg [2]. In een Adventist studie onder 89.000 Californiërs kwamen de meeste mensen uit op een bloeddruk van 110/65 mm Hg [3]. De overeenkomsten? Deze mensen aten voor het grootste gedeelte gezond plantaardig voedsel.

Conclusie

Technisch gezien wil dit alles niet zeggen dat een verhoogde bloeddruk veroorzaakt wordt door het niet-plantaardig voedingspatroon met veel toegevoegd zout, want dat is simpelweg niet onderzocht in deze studies.

Wat we hieruit wel kunnen concluderen is dat een verhoogde bloeddruk niet samen hoeft te gaan met veroudering. Verder kunnen we zeggen dat een verhoogde bloeddruk voorkomen en verlaagd kan worden met een zoutarm gezond plantaardig voedingspatroon.

Bronnen

[1] Donnison CP. Blood Pressure in the African native. Lancet. 1929;213(5497):6-7.

[2] Morse WR, McGill MD, Beh YT. Blood pressure amongst aboriginal ethnic groups of Szechwan Province, West China. Lancet. 1937;229(5929):966-8.

[3] Fraser GE. Vegetarian diets: what do we know of their effects on common chronic diseases? Am J Clin Nutr. 1009;89(5):1607S-1612S.

How Not To Die, Greger, M, 2016

De Cardiologie Vereenvoudigd, Six, A.J. 2011