Hoe het begon

Gezond eten en leven is niet bepaald nieuw voor mij. Ik heb dit met de paplepel (letterlijk en figuurlijk) ingegoten gekregen. Allebei mijn ouders probeerde zoveel mogelijk bewust en biologisch te eten. Ik sportte altijd veel, van voetbal tot tennis en taekwondo. Kortom: sport, welzijn en gezondheid hebben altijd mijn interesse gehad.

Tijdens mijn studie Social Management - een veranderkundige studie - zat ik op kamers in Utrecht. Mijn focus op eten verplaatste zich voornamelijk van gezond naar makkelijk, lekker vet en snel. Veel patat, frituurpan in huis, veel tosti's a la IJsbrand en bier om het weg te spoelen.

Ik wilde wat spierballen kweken, dus Inmiddels werkte ik ook bakken kwark weg omdat ik in de sportschool hoorde dat ik zoveel mogelijk proteïne moest eten.

Na een lange studiedag kreeg ik te horen dat het niet goed ging met mijn opa. Ik keek altijd tegen hem op. Hij was Nederlands roeikampioen en gymleraar geweest. Slecht nieuws. Hij bleek vasculaire dementie te hebben en ging steeds sneller bergafwaarts. Dit was de 6e in mijn familie die getroffen werd door een vorm van hart- en vaatziekten. Uiteindelijk overleed hij in zijn slaap aan een hersenbloeding. Ik en mijn familie waren er kapot van.

Ik wilde tot de bodem uitzoeken wat hier aan ten grondslag lag. Ik moest door een berg van verwarrende en tegenstrijdige berichten heen ploeteren op blogs, tv en social media. Iedereen bleek de waarheid in pacht te hebben en ik werd doodgeknuppeld met trendy diëten. Moest ik dan maar dan maar “gewoon gebalanceerd” gaan eten? Dit deed mijn opa immers ook. Hij at zelfs bovengemiddeld gezond. Veel groenten en fruit, veel biologisch. Heel veel zuivel zoals melk en kaas. Voor mijn opa bleek dit niet de oplossing te zijn.

Hoe staan we ervoor in Nederland?

Het gaat niet de goede kant op met onze gezondheid. In 1990 had één op de drie volwassen Nederlanders (33%) overgewicht. Daarnaast is het aantal Nederlanders met overgewicht sterk gestegen naar één op de twee (50,2%) in 2018. Het percentage mensen met obesitas verdrievoudigde van 5,5% naar 15% (CBS). Ook zijn de mensen eenzamer, depressiever en burn-outs vliegen je om de oren. Bovendien zijn leefstijlziekten als hart- en vaatziekten, kanker, hoge bloeddruk en diabetes verantwoordelijk voor het grootste aantal doden. We doen iets niet goed.

Wat te doen?

Mijn aanpak werd simpel: ik keek naar de beste universiteiten en onderzoekers met de meest indrukwekkende CV’s die geen banden hadden met de voedselindustrie of farmaceutische industrie. Alles wat ik las moest goed wetenschappelijk onderbouwd zijn, want ik wilde zo dicht als mogelijk bij de waarheid komen. Ik besefte dat het belangrijk was om mij los te maken van al mijn vooroordelen over voeding en wat ik er over dacht te weten (of waarvan ik hoopte dat het gezond zou zijn omdat ik het lekker vond).

Wat ik ontdekte was geweldig en bemoedigend. Ik kon het bijna niet geloven. De meeste welvaartsziekten zoals hart- en vaatziekten bleken hun oorsprong in voeding en leefstijl te vinden, net als de meeste andere welvaartsziekten. Vaak bleek het zelfs omkeerbaar te zijn! Misschien denk je: ‘daar maak ik me later wel druk om’, maar voor mij was het belangrijk gezien mijn familiegeschiedenis.

Het geheim van ‘The Blue Zones’

Gelukkig is er hoop. Vanuit National Geographic werden er wetenschappers de wereld rondgestuurd om te onderzoeken waar mensen het gezondst oud werden en het langste leven.

Er bleken 5 gebieden op aarde te zijn waar meer 100 jarigen dan waar ook ter wereld rondliepen. Zoals een 107-jarige Sardinische vrouw, die nog elke week in bomen klimt om noten te oogsten voor de zondagse maaltijd met haar familie. Niet slecht voor haar leeftijd! Deze gebieden werden ‘blue zones’ genoemd.

Wat was hun geheim? De wetenschappers brachten het in kaart. De mensen uit de Blue Zones halen 95% van hun totale calorieën uit plantaardige, nauwelijks bewerkte voeding. Een gigantisch verschil met hoe we in het westen eten. Afhankelijk van in welk gebied ze wonen, eten ze soms een klein stukje geitenkaas, vis of vlees, voornamelijk bij speciale gelegenheden.

Opvallend is dat ziekten als hart- en vaatziekten, diabetes, kanker, alzheimer en andere westerse chronische ziekten niet tot nauwelijks voorkomen in deze gebieden.

Ze worden gemiddeld 10 jaar ouder - in grote gezondheid - dan wij. Wat deden ze nog meer? Ze bewogen regelmatig, hadden een doel in hun leven en ervaren weinig stress.

Bovennatuurlijke krachten?

Ik vroeg me af of deze mensen bovenmenselijke discipline hadden om dit vol te kunnen houden... Dat blijkt gelukkig niet het geval. Wat blijkt is dat het voornamelijk hun omgeving is die ervoor zorgt dat voor hen de makkelijkste keuze, de gezondste keuze is. Hierdoor houden ze het levenslang vol. Bij ons is dat precies andersom. Bij ons is de makkelijkste keuze de ongezondste keuze, hierdoor eten we veel te veel dierlijke producten, suiker, olie en andere bewerkte voedingsmiddelen. 

Deze resultaten zag ik in talloze gezaghebbende onderzoeken terug. Neem het eten. Dit ‘gezond plantaardige’ voedingspatroon, gebasseerd op groente, fruit, volkoren granen, peulvruchten en noten en zaden, bleek een rode draad te zijn. In de beste wetenschappelijke journaals bleken onderzoeken te staan waar mensen bijvoorbeeld hun hart- en vaatziekten konden stopzetten en zelfs omkeren met een gezond plantaardig/vegan voedingspatroon. Goed nieuws voor mij en mijn familie met onze ongunstige genen. Toch vond ik het nog een raar idee, want ik dacht altijd dat we dierlijke producten nodig hadden om sterk en gezond te zijn.

Gek als ik ben op sport, ontdekte ik zowaar dat steeds meer sporters dit voedingspatroon gebruikten om hun prestaties te verbeteren. Doordat ze sneller herstelden (door een gezond plantaardig/vegan voedingspatroon), konden ze vaker sporten en door vaker te sporten werden hun prestaties sneller beter (Kijk ‘The Game Changers’ op Netflix voor meer achtergrond). Ik raakte gefascineerd.

Als klap op de vuurpijl bleek de overschakeling op een (overwegend) plantaardig voedingspatroon enorm bij te dragen aan het tegengaan van klimaatverandering en milieu verwoesting. Kijk ‘Cowspiracy’ op Netflix voor meer context. Mijn innerlijke wereldverbeteraar maakte een vreugdesprong.

De overschakeling

Recept voor recept begon ik ermee te experimenteren. Sommige smerig, sommige heerlijk. De heerlijke recepten bleef ik maken, totdat het een gewoonte was geworden om thuis zo te eten. Ik merkte dat mijn energie stabieler en beter werd, ik me lichter voelde, minder ‘after dinner dips’ had en makkelijk op gewicht bleef.

Oprichting van The Healthy Heart 

Fast forward: Duizenden uren onderzoek en een certificaat in Plant Based Nutrition aan Cornell Universiteit verder was ik echt om. Ik richtte The Healthy Heart op. Na talloze gesprekken en samenwerking met artsen die nu in het adviesteam van The Healthy Heart zitten besloot een leefstijlprogramma te ontwikkelen om anderen te helpen blijvend gezond te eten en leven, overtollig gewicht te verliezen en stress te verminderen.

Door mijn studie had ik inzicht gekregen in de meest praktische en effectieve technieken om blijvend te veranderen. Kortstondig gezond eten lukt de meeste mensen wel, maar het is niet zonder reden dat 97% van alle diëten faalt. De mensen die het leefstijlprogramma volgden konden vaak al snel hun medicatie afbouwen of verminderen. Ook hun overtollige gewicht vloog eraf, zonder dat ze honger hadden of minder moesten gaan eten. Hun energie nam toe zonder dat ze er keihard voor hoefden te sporten en stress nam af. 

Ik stelde mij voor voor hoe het zou zijn als ook in Nederland de gemakkelijkste keuze de gezondste (en lekkerste) keuze was. Hoe het zou zijn als we meer vervulling ervaren, minder stress en meer verbinding met onze geliefden hadden? Het is mogelijk en na al mijn onderzoek wist ik dat het kan. Het is alleen nog een kwestie van doen en het praktisch maken. Ik zet me zo goed volledig mogelijk in om bij te dragen aan deze transitie. 

Laten we onze aandacht richten op waar we controle over hebben en de rest loslaten. Als we allemaal kleine stappen zetten om gezonder te eten, vaker bewegen, en onze stress verminderen, kunnen we het tij keren en een maatschappij creëren geïnspireerd op the blue zones. Laten we bijdragen aan een samenleving waarin we de wereld mooier achterlaten dan we hem aantroffen, te beginnen bij onszelf.